Viêm đại tràng lên là viêm ở vị trí nào? Cách nhận biết

Theo thống kê, khoảng 8% bệnh nhân mắc viêm đại tràng lên trong tổng số người bị viêm đại tràng nói chung. Viêm đại tràng lên gây ra những khó chịu cho cuộc sống người bệnh và khó khăn trong chẩn đoán. 

Vị trí của đại tràng lên

Đại tràng là phần cuối cùng của hệ tiêu hóa. Đại tràng được chia thành 4 phần chính gồm:

• Đại tràng lên: Đại tràng đi lên là phần đầu tiên của ruột già, tiếp nối với manh tràng ở phía dưới bên phải bụng và đi lên đến bụng (bên dưới cơ hoành).
• Đại tràng ngang: Đại tràng ngang chạy ngang bụng từ phải sang trái.
• Đại tràng xuống: Đại tràng đi xuống dọc theo bên trái của bụng từ ngay bên dưới cơ hoành đến vùng chậu trái.
• Đại tràng sigma: Hình chữ S, nằm ở giữa phần cuối của đại tràng và trực tràng, bên trái bụng.

Thức ăn đi qua ruột non vào ruột già. Cặn thức ăn bắt đầu đi lên trên qua đại tràng lên nằm phía bên phải bụng. Đại tràng đi lên uốn cong gần gan tạo gấp khúc bên phải và thức ăn đi ngang sang bên trái bụng. Ngay phía trên lá lách, đại tràng ngang gấp khúc đi xuống, chạy dọc phía bên trái bụng. Bã thức ăn tiếp tục di chuyển qua đại tràng sigma để tới trực tràng, là nơi chứa phân trước khi thải ra ngoài.

Vai trò của đại tràng lên

Đại tràng lên có vai trò tổng hợp một số vitamin trong thức ăn như vitamin K nhờ vi khuẩn đường ruột. Đại tràng không tiết ra các enzym tiêu hóa, mà thay vào đó là hoạt động của hàng triệu vi khuẩn. Thông qua quá trình lên men, những vi khuẩn này có thể tổng hợp vitamin, bảo vệ ruột khỏi vi khuẩn có hại từ môi trường bên ngoài.

Viêm đại tràng lên là gì?

Viêm đại tràng lên là tình trạng lớp niêm mạc bên trong đại tràng bị tổn thương, tạo thành vết loét. Thông thường, viêm đại tràng thường bắt đầu ở vị trí trực tràng bên dưới và lan dần lên trên. Khi lan đến đại tràng lên, tình trạng viêm đã ảnh hưởng đến toàn bộ đại tràng của bạn.

Một số trường hợp ít gặp hơn khi viêm đại tràng lên xuất hiện trong khi các vùng khác của đại tràng bình thường. Bác sĩ cần chẩn đoán cẩn thận và loại trừ các khả năng viêm loét ở vùng khác trước khi đưa ra kết luận viêm đại tràng lên.

Các tế bào trên niêm mạc ruột bị tổn thương và chết đi, vết loét sẽ hình thành. Ổ viêm, loét có thể chảy máu, kèm theo dịch nhầy hoặc mủ.

☛ Xem chi tiết: Hình ảnh viêm đại tràng và phương pháp chẩn đoán

Triệu chứng của viêm đại tràng lên

Triệu chứng của viêm đại tràng lên khá giống với tình trạng viêm ở vị trí khác trong đại tràng, nhưng ít nghiêm trọng hơn về dấu hiệu và triệu chứng cục bộ so với viêm ở vùng cuối cùng của đại tràng. Một số triệu chứng bạn có thể nhận biết gồm:

• Đau bụng quặn, chuột rút ở vị trí bên phải bụng, dọc theo vùng xương chậu đi lên đến vị trí dưới cơ hoành (mạn sườn phải). Đây là triệu chứng điển hình nhất để phân biệt viêm đại tràng lên với viêm đại tràng vị trí khác.
• Sốt liên tục: Một triệu chứng khác điển hình của viêm đại tràng lên là tình trạng sốt thường xuyên.
• Giảm cân: Viêm đại tràng kéo dài gây ra các vấn đề tiêu hóa, chán ăn.
• Tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài thường xuyên, có thể gặp cả hai tình trạng này luân phiên.
• Nôn mửa.
• Mất nước do tiêu chảy kéo dài.
• Phân có thể lẫn máu.

Ngoài ra, viêm đại tràng lên cũng có thể gây ra một số triệu chứng không điển hình khác như:

• Đau khớp.
• Sưng khớp.
• Các vấn đề về da.
• Loét miệng.
• Viêm mắt.

Nguyên nhân gây viêm đại tràng lên

Nguyên nhân gây ra viêm đại tràng lên vẫn chưa được tìm ra, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng, một phần nguyên nhân gây bệnh này chính là do tình trạng tự miễn dịch.

Cơ thể chúng ta có hệ thống miễn dịch với nhiệm vụ chống nhiễm trùng và sự tấn công của tác nhân từ bên ngoài. Khi hệ thống miễn dịch gặp trục trặc, nhầm lẫn vi khuẩn vô hại trong đại tràng là mối đe dọa của cơ thể và tấn công vào mô của đại tràng, dẫn đến tình trạng viêm.

Chẩn đoán

Chẩn đoán đúng bệnh viêm đại tràng lên là một bước quan trọng trong quá trình điều trị. Các bác sĩ thường thực hiện một số kiểm tra sau:

• Nội soi: Một camera nhỏ được lắp vào ống dẫn, luồn từ hậu môn vào đại tràng để có thể nhìn cận cảnh hình ảnh ruột và giúp phát hiện các dấu hiệu bất thường như ổ viêm, loét đại tràng.
• Xét nghiệm máu: Nếu bạn bị tiêu chảy nặng, chỉ số albumin và các chất điện giải sẽ giảm đáng kể so với mức bình thường.
• Chụp X-quang: Hình ảnh X-quang sẽ cho biết đại tràng lên có bình thường hay không. Một số bất thường như co thắt, rút ngắn ruột cũng có thể phát hiện.
• Chụp CT: Hỗ trợ hình ảnh cùng với chụp X-quang.
• Soi phân: Soi phân giúp phát hiện một số dấu hiệu như máu, vi khuẩn, ký sinh trùng.

Phương pháp điều trị viêm đại tràng lên

Mặc dù không thể chữa khỏi hoàn toàn viêm đại tràng lên, nhưng các phương pháp điều trị giúp làm dịu tình trạng viêm, đem lại cảm giác dễ chịu hơn cho bạn. Việc điều trị cũng tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của mỗi bệnh nhân.

Điều trị bằng thuốc Tây y

Thông thường, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc với mục tiêu giảm triệu chứng và duy trì kết quả điều trị, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống cho những người bị viêm đại tràng lên. Một số nhóm thuốc được bác sĩ lựa chọn như:

• Aminosalicylate: Aminosalicylate có chứa axit 5-aminosalicylic (5-ASA) giúp giảm viêm trong đại tràng lên. Thuốc có nhiều dạng bào chế như dạng viên nén, viên đạn, thích hợp sử dụng trong viêm đại tràng mức độ nhẹ đến trung bình.
• Corticosteroid: Nếu bạn bị viêm đại tràng lên nặng, bạn có thể cần dùng corticosteroid như prednisone, budesonide. Tuy nhiên, corticosteroid có nhiều tác dụng phụ như tăng huyết áp, tăng nhãn áp, giảm sức đề kháng… nên chỉ sử dụng corticosteroid trong thời gian ngắn.
• Thuốc ức chế miễn dịch: Thuốc nhắm vào các protein trong hệ thống miễn dịch gây ra tình trạng viêm. Một số loại thuốc gồm mercaptopurine, azathioprine.
• Thuốc cầm tiêu chảy: Nếu bạn đi tiêu phân lỏng nhiều hơn 3 lần một ngày, bác sĩ có thể kê đơn thuốc cầm tiêu chảy cho bạn. Một số thuốc trị tiêu chảy như diphenoxylate, loperamide.
• Thuốc trị táo bón: Nếu bạn đi đại tiện ít hơn 3 lần một tuần, thuốc nhuận tràng là một lựa chọn để giải quyết nó. Một số loại thuốc trị táo bón như macrogol, sorbitol.

Nhược điểm của phương pháp điều trị bằng thuốc Tây y chính là tác dụng phụ của nó. Thông thường, bạn chỉ sử dụng thuốc khi triệu chứng bùng phát trong thời gian ngắn, không sử dụng thuốc lâu dài.

Sử dụng thuốc Nam

Trong dân gian có nhiều cây thuốc, vị thuốc giúp chữa các triệu chứng của viêm đại tràng lên. Một số loại cây thuốc thường được sử dụng như hoàng bá, bạch truật, bạch phục linh, ngải cứu, lá ổi, lá mơ, lô hội… Tùy từng cây thuốc có thể dùng đơn lẻ hoặc kết hợp theo bài thuốc để sử dụng.

☛ Đọc thêm: Điều trị viêm đại tràng ở phụ nữ mang thai

Thay đổi chế độ ăn và lối sống

Thay đổi chế độ ăn và lối sống giúp bạn kiểm soát các triệu chứng của bệnh viêm đại tràng lên. Hầu hết bác sĩ sẽ khuyên bạn đa dạng hóa chế độ ăn, ăn nhiều chất xơ sẽ giúp giảm bớt tình trạng viêm.

Bệnh nhân viêm đại tràng lên nên lựa chọn những thực phẩm chứa nhiều kali, folate, magie, canxi và sắt. Một số thực phẩm tốt cho người bệnh gồm:

• Thực phẩm giàu chất xơ: Đậu, rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt…
• Protein: Thịt nạc, cá, trứng, các loại hạt và đậu phụ.
• Trái cây và rau xanh: Bạn nên cố gắng ăn càng nhiều càng tốt.
• Thực phẩm giàu canxi: Rau xanh, sữa chua.
• Thực phẩm chứa men vi sinh: sữa chua, kim chi, dưa cải.
• Uống đủ nước mỗi ngày: Khi bị tiêu chảy do viêm đại tràng, bạn có thể bị mất nước. Bạn có thể uống nước lọc, nước ép trái cây hoặc rau củ.
• Thay vì ăn 3 bữa chính, bạn có thể chia nhỏ thành 5 hoặc 6 bữa mỗi ngày.

Một số loại thực phẩm là tác nhân tiềm ẩn gây viêm đại tràng lên, gồm:

• Caffeine: Một khảo sát năm 2013 cho thấy, 22% người mắc bệnh khi uống cafeine làm cho tình trạng tồi tệ hơn (1). Caffeine là thành phần của cà phê, trà, soda, socola.
• Rượu: Rượu có thể gây tiêu chảy ở một số bệnh nhân.
• Đồ uống có ga: Một số loại nước ngọt, bia có chứa ga gây kích ứng đường tiêu hóa và làm đầy hơi. Nhiều đồ uống có ga cũng chứa nhiều đường, cafeine hoặc chất làm ngọt nhân tạo gây ra triệu chứng bệnh.
• Thực phẩm cay: Đồ cay nóng có thể kích hoạt hoặc làm bùng phát cơn đau viêm đại tràng lên.

☛ Có thể bạn muốn biết: Khoai lang – nên ăn hay không khi bị viêm đại tràng?

Bạn có thể xem thêm video về chế độ ăn cho người bị viêm đại tràng:

Không chỉ cần chế độ ăn uống khỏe mạnh, bạn cần có một lối sống khoa học để kiểm soát bệnh. Một số lời khuyên về lối sống dành bạn có thể tham khảo:

• Tập thể dục mỗi ngày: Tập thể dục giúp giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng của bạn. Ngoài ra, vận động thường xuyên cũng giúp giảm nguy cơ mắc táo bón, một triệu chứng thường gặp của viêm đại tràng lên.
• Thư giãn: Bạn có thể tập thiền, yoga để thả lỏng cơ thể.
• Giao tiếp: Triệu chứng bệnh có thể gây ra khó chịu khiến bạn trở nên bực bội, cáu gắt và cô lập. Trò chuyện là một cách giúp bạn giảm bớt căng thẳng hơn.
• Liên hệ với bác sĩ tâm lý: Lo lắng và suy nghĩ quá nhiều về bệnh có thể khiến bạn suy nhược về mặt tâm thần. Một số trường hợp có thể dẫn tới trầm cảm, không còn hứng thú với các hoạt động bạn từng yêu thích. Nếu bạn ở trong tình trạng này, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn.

Giải pháp chuyên biệt cho bệnh nhân mắc viêm đại tràng lên

Nếu bạn bị viêm đại tràng lên, một giải pháp an toàn giúp hỗ trợ điều trị bệnh chính là Tràng Phục Linh PLUS.

Tràng Phục Linh PLUS (nhãn vàng) có chứa các thành phần thảo dược giúp giảm nhanh các triệu chứng của viêm đại tràng lên, bao gồm: ImmuneGamma, bạch thược, bạch phục linh, hoàng bá, 5-HTP, bạch truật.

Tràng Phục Linh PLUS có tác dụng:

• Bảo vệ niêm mạc đại tràng, nâng cao sức đề kháng đường ruột.
• Hỗ trợ giảm triệu chứng của viêm đại tràng như đau bụng, sôi bụng, rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, táo bón, phân có lẫn máu hoặc không.
• Tăng cường tiêu hóa.

– Để tìm nhà thuốc bán Tràng Phục Linh PLUS (nhãn vàng) gần nhất, xem: TẠI ĐÂY

Hi vọng với các thông tin chúng tôi cung cấp đã giúp bạn hiểu rõ hơn về viêm đại tràng lên. Bạn nên kết hợp thuốc Tây y và thuốc Nam để có hiệu quả điệu trị tốt nhất.

Ngoài ra, bạn có thể gọi điện đến số điện thoại tư vấn miễn cước 1800.1506 để các dược sĩ tư vấn kỹ hơn về tình trạng bệnh.

Tài liệu tham khảo:

• https://www.medicalnewstoday.com/articles/317836 (1)
• https://www.healthline.com/health/ulcerative-colitis#outlook

Chia sẻ12